Όταν κάποιος σκεφτεί τις πιο θανάσιμες ασθένειες είναι πολύ πιθανόν να ανατρέξει σε ασθένειες ανίατες και ταχείας εκδήλωσης, όμως σύμφωνα με στατιστικές αναλύσεις, το 2015 από τους 56,4 εκατομμύρια ανθρώπους που απεβίωσαν, το 60% έπασχε από ασθένειες που αναπτύσσονται βραδέως.
Οι περισσότερες από αυτές τις ασθένειες θα μπορούσαν να αποφευχθούν και να θεραπευτούν καθώς οι ερευνητές κατέληξαν ότι σε αυτές συνέβαλαν παράγοντες όπως ο τόπος διαμονής, η διατροφή, η πρόσβαση σε βασικές δομές υγείας, όπως τα νοσοκομεία. Σκοπός αυτής της έρευνας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι η λήψη μέτρων για την μείωση της θνησιμότητας, κυρίως στα νοσήματα που είναι εφικτό λόγω συγκεκριμένων παραμέτρων.
Ποια είναι όμως τα 10 πιο θανατηφόρα νοσήματα στον κόσμο;
1.Ισχαιμική καρδιοπάθεια
Πρόκειται για την σταδιακή στένωση των αρτηριών και την ελάττωση της παροχής αίματος στην καρδιά με συνέπεια την ανακοπή καρδιάς και τον αιφνίδιο θάνατο, ενώ προηγούνται συμπτώματα όπως οι αρρυθμίες και ο πόνος στο στήθος.
Αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους θνησιμότητας στην Ευρώπη και την Αμερική παρότι οι δομές υγείας είναι καλύτερες, κυρίως λόγω του τρόπου ζωής και των συνηθειών που σχετίζονται όπως :
- Κάπνισμα
- Οικογενειακό ιστορικό
- Διατροφικές συνήθειες
- Υψηλή χοληστερόλη
- Διαβήτης
- Υπερβολικό βάρος
- Υπέρταση
Η μείωση της πιθανότητας για εκδήλωση της συγκεκριμένης νόσου μπορεί να επιτευχθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
- Τακτική άσκηση
- Διατήρηση φυσιολογικού βάρους
- Σωστή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά
- Μικρή κατανάλωση αλκοόλ
- Αποφυγή καπνίσματος
Από την συγκεκριμένη νόσο απεβίωσε το 15,5 του συνολικού ποσοστού θνησιμότητας τα 15 τελευταία έτη.
2.Εγκεφαλικό επεισόδιο
Σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου πολύ βασική είναι η παροχή βοήθειας τις 3 πρώτες ώρες για να μην δημιουργηθούν μόνιμες δυσλειτουργίες. Η στένωση των αρτηριών που παρέχουν οξυγόνο στον εγκέφαλο οδηγεί στην νέκρωση πολλών εγκεφαλικών κυττάρων μέσα σε λίγα λεπτά με αποτέλεσμα πιθανή εγκεφαλική βλάβη και συνήθως εκδηλώσεις ζαλάδας και προβλημάτων κίνησης και ομιλίας απόρροια των κέντρων του εγκεφάλου που θα πλήξει το εκάστοτε αγγειακό επεισόδιο. Σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Ασθενειών και Μετάδοσης τους το 93 % των ανθρώπων που ένιωσαν έντονο μούδιασμα ήταν σύμπτωμα εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά μόλις το 38% αντιλήφθηκε ότι χρειάζεται άμεσα ιατρική φροντίδα.
Παράγοντες που σχετίζονται με την εκδήλωση της νόσου είναι :
- Υπέρταση
- Οικογενειακό ιστορικό
- Κάπνισμα
- Γυναικείο φύλο
- Αφρο-Αμερικανική καταγωγή
Η σωστή διατροφή και η αποφυγή συνηθειών όπως το αλκοόλ και το κάπνισμα μειώνουν την πιθανότητα να φράξει κάποια αρτηρία με συνέπεια το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Από την συγκεκριμένη νόσο απεβίωσε το 11,1 του συνολικού ποσοστού θνησιμότητας τα 15 τελευταία έτη
3.Αναπνευστικές λοιμώξεις μικρής κλίμακας
Μερικές από τις αναπνευστικές λοιμώξεις που μπορεί να εκδηλωθούν είναι:
- Η γρίπη
- Η πνευμονία
- Βρογχίτιδα
- Φυματίωση
Η πρόσληψη ιών ή βακτηρίων μπορεί να επηρεάσουν το αναπνευστικό σύστημα με αποτέλεσμα την εκδήλωση φλεγμονής, που συνήθως έχει ως χαρακτηριστικό σύμπτωμα τον έντονο βήχα. Παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης είναι:
- Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
- Κακή ποιότητα αέρα
- Άσθμα
- HIV
- Στελέχη γρίπης
- Κάπνισμα
Τρόπος να μειωθούν οι πιθανότητες εκδήλωσης του νοσήματος είναι η καλή υγειινή για να εμποδιστεί η μετάδοση των βακτηρίων, καθώς και ο εμβολιασμός ετησίως, με σκοπό την ανοσοποίηση έναντι των στελεχών της γρίπης. Από λοιμώξεις μικρής δυναμικής απεβίωσε το 5,7% του συνόλου θανάτων από νοσήματα τα 15 τελευταία έτη
4.Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Πρόκειται για μια μακροχρόνια νόσο που δημιουργεί προβλήματα αναπνοής και σύμφωνα με έρευνες το 2004 υπέφεραν από αυτήν 64 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι οι παρακάτω:
- Κάπνισμα ενεργητικό ή παθητικό
- Ερεθισμός των πνευμόνων με κατάλοιπα καύσης
- Οικογενειακό ιστορικό
- Ιστορικό αναπνευστικών λοιμώξεων σε παιδική ηλικία
Δεν υπάρχει θεραπεία για την νόσο απλά με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να επεκταθεί κατά πολύ το προσδόκιμο ζωής του ασθενoύς. Σύμφωνα με στατιστικές από την νόσο σε διάστημα 15 ετών απεβίωσε το 5,6% των συνολικών θανάτων από διάφορες ασθένειες.
5.Καρκίνοι πνευμόνων και οισοφάγου
Σύμφωνα με έρευνες ετησίως αυτές οι μορφές καρκίνου ευθύνονται για 4 εκατομμύρια θανάτους. Βασικός παράγοντας είναι το κάπνισμα και οι τοξίνες του περιβάλλοντος, ενώ σημαντικός παράγοντας είναι πολλές φορές και το οικογενειακό ιστορικό. Η αποφυγή του καπνίσματος και το κατάλληλο περιβάλλον διαβίωσης λειτουργούν αποτρεπτικά. Σε διάστημα 15 ετών τα συγκεκριμένου τύπου νοσήματα ευθύνονται για το 3 % του συνόλου θανάτων από ασθένειες.
6.Σακχαρώδης διαβήτης
Αποτελεί ένα νόσημα που συνδέεται με την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας. Ο διαβήτης τύπου 1 δεν επιτρέπει την παραγωγή ινσουλίνης, ενώ στον διαβήτη τύπου 2 παρατηρείται μη επαρκής παραγωγή της ινσουλίνης. Η σωματική κατάσταση και η διατροφή αποτελούν παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση της ασθένειας, για αυτό τον λόγο σε χώρες χαμηλού βιοτικού επιπέδου είναι πιο συχνή αιτία θανάτου από τις οικονομικά ισχυρότερες χώρες. Συνοπτικά, παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση της νόσου είναι:
- Υπερβολικό βάρος
- Υπέρταση
- Μεγάλη ηλικία
- Κακή διατροφή
- Έλλειψη εκγύμνασης
Καλή διατροφή και συνήθειες βοηθούν στην πρόληψη καθώς αποτελεί ένα νόσημα που σε διάστημα 15 ετών ευθύνεται για το 2,8% του συνόλου των θανάτων από κάποια ασθένεια.
7.Νόσος Alzcheimer και άνοια
Μπορεί να θεωρείται ως νόσημα ακίνδυνο για την σωματική υγεία, αλλά τα πράγματα είναι διαφορετικά σύμφωνα με έρευνα του 2014 από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Νευρολογίας. Αποτελεί νόσο που φθείρει τις νοητικές λειτουργίες και σταδιακά οδηγεί στην άνοια και τον εκφυλισμό του εγκεφάλου, καθώς μειώνει τις γνωστικές λειτουργίες. Οι παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση του είναι:
- Ηλικία άνω των 65 ετών
- Οικογενειακό ιστορικό
- Σύνδρομο down
- Κακή ποιότητα ζωής
- Χτύπημα στο κεφάλι
- Γυναικείο φύλο
- Μειωμένη επαφή με το κοινωνικό περιβάλλον
Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής γνωστός τρόπος θεραπείας και πρόληψης, αλλά ο υγιεινός τρόπος ζωής θεωρείται ένας παράγοντας πρόληψης. Σύμφωνα με στατιστικά το 2,7 % των θανόντων από νοσήματα σε βάθος 15 ετών απεβίωσε από την συγκεκριμένη νόσο.
8.Αφυδάτωση λόγω διάρροιας
Η διάρροια που διαρκεί κάποιες ημέρες μπορεί να οδηγήσει στην αφυδάτωση του οργανισμού δηλαδή στη μείωση του νερού και των αλάτων στο σώμα, προκαλώντας έως και θάνατο. Συνήθως προκαλείται από κάποιο εντερικό ιό ή βακτήριο κυρίως από την κατανάλωση μολυσμένου ύδατος ή τροφής.
Η διάρροια αποτελεί την δεύτερη πιο θανατηφόρα ασθένεια για τα παιδιά καθώς κάθε χρόνο καταλήγουν περίπου 760.000 ανήλικοι. Μεγάλο ρόλο σε αυτό έχουν και οι κακές δομές παροχέτευσης ύδατος ή οι μολυσμένες πηγές που υπάρχουν σε κάποιες χώρες.
Επιβαρυντικοί παράγοντες για αυτή την ασθένεια είναι :
- Αδυναμία πρόσβασης σε καθαρή πηγή νερού
- Κακή υγιεινή της περιοχής διαμονής
- Υποσιτισμός
- Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
Γενικά η καλή υγιεινή αποτελεί ένα βασικό παράγοντα πρόληψης. Από την συγκεκριμένη νόσο απεβίωσε το 2,5 % επί του συνόλου των θανόντων από ασθένειες μέσα σε 15 έτη.
9.Φυματίωση
Η φυματίωση αποτελεί μια ασθένεια που ένα μυκοβακτήριο φυματίωσης πλήττει τους πνεύμονες οδηγώντας συχνά και στον θάνατο αν δεν αντιμετωπιστεί. Το συγκεκριμένο βακτήριο είναι αερόβιο- που σημαίνει ότι μέσω του αέρα γίνεται η μετάδοση- αλλά στον περισσότερο κόσμο αντιμετωπίζεται έγκαιρα από το ανοσοποιητικό σύστημα. Είναι ο λόγος που άνθρωποι με αδύναμο ανοσοποιητικό νοσούν συχνότερα όπως για παράδειγμα οι ασθενείς με HIV , χάνοντας μάλιστα την ζωή τους από φυματίωση σε ποσοστό 35 % επί του συνόλου των θανάτων.
Παράγοντες μεγαλύτερου κινδύνου για την εν λόγο νόσο είναι :
- Διαβήτης
- Λιγότερο βάρος από το κανονικό
- HIV
- Χρήση φαρμάκων που μειώνουν την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (ανοσοκατασταλτικά)
Ένα μέτρο πρόληψης είναι η λήψη του αντιφυματικού εμβολίου καθώς επί του συνόλου των θανάτων από νοσήματα μέσα σε 15 έτη το 2,5% των θανάτων προήλθαν από φυματίωση.
10.Κίρρωση του ήπατος
Η κίρρωση του ήπατος είναι ένα νόσημα το οποίο δημιουργεί βλάβη στο ήπαρ δυσκολεύοντας το έργο του που είναι η διύλιση των τοξικών ουσιών του οργανισμού και ο καθαρισμός του αίματος. Η βλάβη αυτή μπορεί να προκληθεί από πρόβλημα στους νεφρούς, από αλκοολισμό, καθώς και από ηπατίτιδα. Επιβαρυντικοί παράγοντες για το συγκεκριμένο νόσημα είναι :
- Χρόνια κατανάλωση αλκοόλ
- Συσσώρευση λίπους γύρω από το ήπαρ
- Χρόνια ηπατίτιδα
Η σωστή διατροφή, η αποφυγή του αλκοόλ, η προστασία κατά την σεξουαλική συνεύρεση καθώς και η διατήρηση των προσωπικών ειδών υγιεινής αποτελούν τρόπους προφύλαξης από ένα νόσημα, που σε διάστημα 15 ετών ευθύνεται για το 2,1 των θανάτων από νοσήματα.
Πηγή wikihealth.gr
