Υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους κυριολεκτικά χρωστάμε το παρόν και το μέλλον μας.
Ονειροπόλοι, που κόντρα στο κατεστημένο της εποχής τους, οραματίστηκαν έναν καλύτερο κόσμο…
Εξερευνητές, που ανακάλυψαν νέες ηπείρους γνώσεων, κτίζοντας πάνω τους μνημεία του ανθρώπινου πνεύματος…
Οραματιστές που τόλμησαν με τη σκέψη τους ν’ αγγίξουν τα άστρα….
Τέτοιος ήταν και ο Νίκολα Τέσλα (Nikola Tesla).
Χωρίς αυτόν το μεγάλο Σερβοαμερικανό επιστήμονα κι εφευρέτη δεν θα υπήρχε εναλλασσόμενο ρεύμα στο σπίτι σας, το φως της λάμπας δεν θα είχε νικήσει το σκοτάδι, δεν θα λειτουργούσαν ο υπολογιστής ή η καφετιέρα σας. Του χρωστάμε 700 εφευρέσεις, ορισμένες εκ των οποίων θεμελίωσαν τον κόσμο μας. «Αν θελήσουμε να εξαφανίσουμε από το δικό μας βιομηχανικό κόσμο τα αποτελέσματα του έργου του κυρίου Τέσλα, τα γρανάζια στις βιομηχανίες θα έπρεπε να σταματήσουν να γυρίζουν, τα ηλεκτρικά τρένα μας θα έπρεπε να ακινητοποιηθούν, οι πόλεις μας να βυθιστούν στο σκοτάδι… Ναι, τόσο μακριά έφτασε με το έργο του, που αποτέλεσε το θεμέλιο του σύγχρονου κόσμου. Το όνομα του σημάδεψε μια εποχή προόδου στην επιστήμη του ηλεκτρισμού. Από αυτό το έργο ξεπήδησε μια επανάσταση…» Έτσι σχολίασε κάποτε ο Αμερικανός φυσικός B. A. Behrend τη συνεισφορά του Τέσλα στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου.
ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΝΕΩΝ ΗΠΕΙΡΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ
Ο Τέσλα δεν ήταν ένας απλός εφευρέτης. Το να αποκαλεί κανείς τον Τέσλα απλά «εφευρέτη» είναι σαν να λέει ότι ο Σοπέν ήταν απλώς ένας «πιανίστας». Ο Τέσλα ήταν ένας εξερευνητής νέων ηπείρων γνώσεων, ένας άνθρωπος που ανακάλυπτε νέες φυσικές αρχές και μόνον κατανάγκην υπήρξε εφευρέτης. Για τον ίδιο μεγαλύτερη σημασία είχε η ανακάλυψη νέων φυσικών αρχών και λιγότερο η εφαρμογή τους στην πράξη. Ήταν πάνω απ’ όλα ένας πρωτοπόρος εξερευνητής νέων αρχών της Φυσικής, ένας ανθρωπιστής επιστήμονας που οραματιζόταν ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα. Ένας άνθρωπος των θαυμάτων.
Αυτή ήταν άλλωστε και η μεγαλύτερη διαφορά του με τον Τόμας Άλμπα Έντισον. Ο Έντισον ήταν απλά ένας εφευρέτης (με πάνω από 1.000 ευρεσιτεχνίες στο ενεργητικό του), ο οποίος ενδιαφερόταν αποκλειστικά για την πρακτική εφαρμογή και την εμπορική εκμετάλλευση των εφευρέσεων του. Αντίθετα ο Τέσλα, παρά το γεγονός ότι χρεώνεται τουλάχιστον 700 ευρεσιτεχνίες, ήταν ουσιαστικά ένας θεωρητικός τύπος, ένας τολμηρός εξερευνητής που αδιαφορούσε για την πρακτική εφαρμογή και -κυρίως- για το εμπορικό όφελος από την εκμετάλλευση των ανακαλύψεων του.
Ο ΜΟΝΑΧΙΚΟΣ “ΙΠΠΟΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ”
Αντίθετα με τον Έντισον ο Τέσλα ήταν ένας «μοναχικός καβαλάρης», που παρέμεινε σ’ όλη του τη ζωήανένταχτος κι ελεύθερος, δίνοντας συχνά σκληρές μάχες με το επιστημονικό και βιομηχανικό κατεστημένο της εποχής του. Ο Τέσλα προχωρούσε άφοβα μπροστά αδιαφορώντας για τις συνέπειες.Ξεκλείδωνε με την ευαισθησία ενός ποιητή τα μεγάλα μυστικά της φύσης και τα χάριζε στην ανθρωπότητα. Τον ενδιέφερε η συνολική πρόοδος και πίστευε στο θετικό δυναμικό του ανθρώπου που μπορούσε ν’ αναπτυχθεί σε τέλειο βαθμό.
Από την αρχή ακόμη της επιστημονικής του δράσης ο Τέσλα έδωσε μια σειρά από μοναχικές μάχεςενάντια στο επιστημονικό και βιομηχανικό κατεστημένο της εποχής του. Σε κάποιες από αυτές νίκησε, ενώ στις περισσότερες έχασε, επειδή δεν συμφωνούσε με τα κατεστημένα συμφέροντα. Το πολυφασικό του σύστημα του εναλλασσόμενου ρεύματος επικράτησε, αφού όμως προηγουμένως έδωσε μια σκληρή μάχη με τη βιομηχανία του συνεχούς ρεύματος. Τελικά νίκησε, επειδή ήταν ολοφάνερα πιο αποτελεσματικό και οικονομικό.Ο προωθητικός κινητήρας του απέτυχε, όχι γιατί δεν ήταν αποτελεσματικός, αλλά επειδή για να εφαρμοστεί θα έπρεπε ν’ αλλάξει ολόκληρη η δομή της αυτοκινητοβιομηχανίας. Και το φιλόδοξο σχέδιο του για την ασύρματη μεταφορά ενέργειας δεν προχώρησε, επειδή ερχόταν σε άμεση αντίθεση με μονοπωλιακά συμφέροντα, που λυμαίνονται ως σήμερα τη ενεργειακή εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1880 ο Τέσλα συνήθισε την ανθρωπότητα με μια σειρά από επιστημονικές εκπλήξεις και εφευρέσεις: εναλλασσόμενο ρεύμα, επαγωγικοί κινητήρες, πολυφασικό σύστημα, ρεύματα υψηλής συχνότητας, ηλεκτρικός ταλαντωτής, πηνίο Τέσλα, ραδιόφωνο, ακτινογραφία (Τεσλόγραμμα), τηλεκατεύθυνση, αυτοματισμός, ασύρματη μεταφορά ενέργειας, τηλεγεωδυναμική, προωθωτικοί κινητήρες, ραντάρ, ιντερφερόμρετρο, ηλεκτρομαγνητική προστασία… είναι μονάχα μερικές από τις 700 εφευρέσεις, που ο Σέρβος επιστήμονας προσέφερε στην ανθρωπότητα. Αλήθεια, ποιος από σας γνωρίζει ότι πίσω από κάθε ηλεκτρική συσκευή, που έχουμε σήμερα στα σπίτια μας, κρύβεται η μεγαλοφυία ενός ανθρώπου, που κυριολεκτικά αφιέρωσε τη ζωή, το μυαλό και το πνεύμα του στην υπηρεσία της ανθρωπότητας;
Εκτός από επιστήμονας κι εφευρέτης ο Τέσλα υπήρξε οραματιστής ενός μέλλοντος, στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος καιφτωχός δε θα σήμαιναν τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των πνευματικών ικανοτήτων. Ο Τέσλα ήταν ένας ονειροπόλος, μια λέξη υποτιμητική για τους «προσγειωμένους», ένας πρωτοπόρος, που τολμούσε να προχωρήσει άφοβα προς το άγνωστο, εξερευνώντας νέους κόσμους γνώσεων. Ήταν ένας φιλόσοφος, που στοχάζονταν αδιάκοπα πάνω στα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας. Ένας ποιητής της επιστήμης. Από την άλλη ήταν κι έναςπαράξενος, εκκεντρικός και ιδιόρρυθμος άνθρωπος, που ακολουθούσε ένα εντελώς δικό του «σχέδιο ζωής».
Από την ηλικία των 34 ετών ο Τέσλα σταμάτησε να ποθεί, να μισεί, να θλίβεται, να πίνει καφέ, τσάι ή αλκοόλ, να καπνίζει, να κοιτιέται στον καθρέπτη, να φοράει ρολόι, δακτυλίδια και να τρώει οτιδήποτε του μαγείρευε κάποιος άλλος. Κοντολογίς συγκέντρωσε όλο τον πλούτο και τη δύναμη της μεγαλοφυίας σ’ έναν και μοναδικό σκοπό: να σκέφτεται και να υπηρετεί την ανθρωπότητα, ανακαλύπτοντας πράγματα που θα έκαναν την ανθρώπινη ζωή ευκολότερη και πιο ευτυχισμένη.
Αν και θα μπορούσε να επαναπαυτεί στις δάφνες του, όντας δοξασμένος και πλούσιος από την ηλικία των 34 ετών, εκείνος προτίμησε να προχωρήσει κι άλλο προσφέροντας στην ανθρωπότητα, ως νέος Προμηθέας, ένα πολύ μεγαλύτερο δώρο: την Ελεύθερη Ενέργεια.
Η ΕΛΕΎΘΕΡΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ ΉΤΑΝ ΤΟ ΜΕΓΆΛΟ ΤΟΥ ΌΝΕΙΡΟ
Ο Τέσλα είναι ο «πατέρας» της Ελεύθερης Ενέργειας. Οραματιζόταν έναν κόσμο όπου ο καθένας θα είχε ελεύθερη πρόσβαση στην αστείρευτη θάλασσα της ενέργειας, που τον περιβάλλει. Σε μια διάλεξή που έδωσε στις 20 Μαίου του 1891 στο Κολούμπια Κόλετζ της Νέας Υόρκης, ο Τέσλα απευθύνθηκε προς το ενθουσιώδες κοινό λέγοντας: «Τρέχουμε όλοι μαζί μέσα σ’ έναν απέραντο χώρο με μια απίστευτη ταχύτητα και όλα γύρω μας κινούνται, γυρίζουν και περιβάλλονται από ενέργεια. Υπάρχει σίγουρα κάποια άμεση πρόσβαση σ’ αυτήν την ενέργεια. Ο ηλεκτρισμός που αντλήσαμε από το φυσικό περιβάλλον, προέρχεται από αυτήν την ενέργεια. Σύντομα θα αντλούμε χωρίς μεγάλο κόπο πολλές μορφές ενέργειας από αυτήν την απέραντη κι ανεξάντλητη φυσική ενέργεια κι έτσι η ανθρωπότητα θα προοδεύσει με γιγαντιαία βήματα».
Xρόνια νωρίτερα, το 1882, κάνοντας περίπατο με τον φίλο του Anital Szigety σε πάρκο της Βουδαπέστης κι απαγγέλλοντας στα γερμανικά στίχους από το Φάουστ του Γκαίτε, του ήρθε ως λάμψη μια μεγαλοφυής ιδέα, που έμελλε να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε πλήρη εξηλεκτρισμό. «Τότε ξαφνικά», έγραψε αργότερα ο Τέσλα στην αυτοβιογραφία του My Inventions, «η Ιδέα μου ήρθε σαν λάμψη αστραπής, και σε μια στιγμή μου αποκαλύφθηκε η αλήθεια». Αμέσως ο Τέσλα πήρε το μπαστούνι του και σχεδίασε πρόχειρα στο χώμα έναν κινητήρα. «Τον βλέπεις;», ρώτησε στον φίλο του, που παρακολουθούσε άφωνος, «κοίταξε με τώρα που θα τον αντιστρέψω!» Μ’ αυτόν τον ασυνήθιστο τρόπο ο Τέσλα συνέλαβε για πρώτη φορά την ιδέα του περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου και του επαγωγικού κινητήρα, αρπάζοντας έτσι ένα μεγάλο μυστικό της Φύσης και χαρίζοντας το στους ανθρώπους.
Στις 3 Ιουλίου του 1899, κατά τη διάρκεια των πειραμάτων του στο Κολοράντο Σπρινγκς, ο Σερβοαμερικάνος εφευρέτης ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε μια «ανεξάντλητη πηγή ενέργειας». Προέβλεψε μάλιστα ότι στο μέλλον ο κόσμος θα κατάφερνε να συνδεθεί μ’ αυτήν την πηγή αστείρευτης ενέργειας, κι αυτό θα άλλαζε τη μορφή του ανθρώπινου πολιτισμού και θα οδηγούσε στην κατάκτηση του διαστήματος.
Για ένα σχεδόν χρόνο (1899-1900) στο Κολοράντο Σπρινγκς και σε υψόμετρο 2.300 μέτρων, ο Τέσλα πραγματοποίησε μια σειρά από σημαντικά πειράματα πάνω στην ασύρματη μεταφορά ενέργειας. Εκεί κατόρθωσε όχι μόνο να δημιουργήσει τεχνητές αστραπές μήκους 40 μέτρων, αλλά και ν’ ανάψει λαμπτήρες και να θέσει σε λειτουργία συσκευές σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων! Στο Κολοράντο Σπρινγκς ανακάλυψε κάτι που ήδη διαισθανόταν: πως η Γη ήταν μια τεράστια «ενεργειακή πισίνα», ένας καλός ενεργειακός αγωγός, πράγμα που σήμαινε ότι το παγκόσμιο σύστημα ασύρματης μετάδοσης ενέργειας, που οραματιζόταν, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.
Ολόκληρος ο πλανήτης μπορούσε να διασυνδεθεί ενεργειακά αν κατασκευαζόταν, σύμφωνα με το σχέδιό του, ένα δίκτυο από πύργους εκπομπής και λήψης ηλεκτρικής και ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας. Ακόμη και η ίδια η γη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας, έτσι ώστε ο καθένας να ήταν σε θέση ν’ αντλήσει ενέργεια χώνοντας απλά μια μεταλλική ράβδο στο έδαφος! Αν και ορισμένοι πίστευαν πως αυτά που έλεγε ο Τέσλα θα έπρεπε να μπουν στο «κουτί με τις παλαβομάρες» της ανθρωπότητας, εντούτοις η σύγχρονη επιστήμη και οι τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις δείχνουν να τον δικαιώνουν.
Ο Τέσλα πίστευε πως ήταν δυνατή η μετάδοση της ηλεκτρικής ενέργειας με ασύρματο τρόπο κι έφτιαξε ολόκληρα σχέδια για ένα παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα. Το όραμα του ήταν ένα παγκόσμιο σύστημα, που ταυτόχρονα θα μετέδιδε ραδιοσήματα και θα μετέφερε με ασύρματο τρόπο ηλεκτρική ενέργεια! Το σχέδιο του ήταν τόσο προχωρημένο και ριζοσπαστικό για την εποχή του, που μόλις δημοσιοποιήθηκε οι πόρτες στη Wall Street έκλεισαν γι’ αυτόν. Τα μονοπωλιακά συμφέροντα, ακόμη κι εκείνοι που επένδυσαν εκατομμύρια δολάρια στο σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος, αρνήθηκαν να τον χρηματοδοτήσουν.
Όταν ο μεγαλοτραπεζίτης Τζον Πίερποντ Μόργκαν, που αρχικά χρηματοδότησε το σχέδιο του εφευρέτη στο Γουόρντεκλιφ του Λονγκ Άιλαντ, πληροφορήθηκε πως ο στόχος του Τέσλα ήταν η ασύρματη μεταφορά ενέργειας ρώτησε τον εφευρέτη: «Και ποιος θα πουλάει την ενέργεια στους αποδέκτες της;» «Κανείς», απάντησε με ειλικρίνεια ο Τέσλα, «ο καθένας θα μπορεί να τη λαμβάνει καρφώνοντας μια ράβδο στο έδαφος ή τοποθετώντας μια κεραία στη στέγη του σπιτιού του. Σκεφθείτε το: δεν θα υπάρχουν καλώδια, αερόπλοια θα πετούν χρησιμοποιώντας την εκπεμπόμενη ενέργεια…» «Αρκετά», τον διέκοψε ο μεγαλοτραπεζίτης. «Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Τέσλα. Θα σας στείλω την απάντηση μου». Η απάντηση, και τα χρήματα, δεν ήρθαν ποτέ. Μέχρι το τέλος της ζωής του ο Τέσλα περίμενε μιαν απάντηση…
ΤΑ ΟΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ ΜΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ…
Ο οραματιστής και αθεράπευτα ανθρωπιστής Τέσλα είχε κάνει το λάθος να δείξει στον κατεξοχήν εκπρόσωπο των μονοπωλιακών συμφερόντων της εποχής του, τον κόσμο όπως θα μπορούσε να είναι: ελεύθερος από ενεργειακά μονοπώλια και με άφθονη και φθηνή ενέργεια για τον καθένα. Έναν κόσμο που η ανθρωπότητα ίσως να είναι έτοιμη τον 21ο αιώνα…
Μετά την αποτυχία του σχεδίου στο Γουόντερκλιφ ο Τέσλα δεν είχε ποτέ καμιά άλλη ευκαιρία να φέρει την Ελεύθερη Ενέργεια στον κόσμο. Συνέχισε όμως μέχρι το τέλος της ζωής του να σχεδιάζει, να κατασκευάζει και να οραματίζεται διάφορα χρήσιμα επιτεύγματα. Πάντα ήταν ασυμβίβαστος, ένας μοναχικός και ρομαντικός «ιππότης» της επιστήμης. Το κατεστημένο της εποχής του τον πολέμησε σκληρά και τελικά πέθανε στις 7 Ιανουαρίου του 1943, φτωχός και αγνοημένος, σ’ ένα ταπεινό δωμάτιο του ξενοδοχείου New Yorker.
Ο Τέσλα ήταν ένας μεγάλος και αισιόδοξος οραματιστής για το μέλλον της ανθρωπότητας. Τι έγιναν ωστόσο τα οράματα του για τον ουτοπικό και ενεργειακά ελεύθερο κόσμο του μέλλοντος; Αυτά βρίσκονται κρυμμένα στα εκατοντάδες χειρόγραφα του, που έχουν γίνει ανάρπαστα από τις μυστικές υπηρεσίες και τις ομάδες ερευνητών ανά τον κόσμο…
Η ζωή, το έργο, οι ιδέες και τα οράματα του «πατέρα» της Ελεύθερης Ενέργειας, έχουν εμπνεύσει δεκάδες επιστήμονες κι ερευνητές, που έθεσαν κι αυτοί με τη σειρά τους τον εαυτό τους στο κυνήγι του «Αγίου Δισκοπότηρου» της επιστήμης: στην ανακάλυψη μιας συσκευής που θα αντλεί και θα αξιοποιεί την Ελεύθερη Ενέργεια του περιβάλλοντος. Όπως άλλωστε συνήθιζε να λέει και ο μεγάλος Σερβοαμερικανός εφευρέτης: «Η ενέργεια βρίσκεται παντού και σε αφθονία. Εμείς όμως διψάμε. Μοιάζουμε με κάποιον που βρίσκεται πάνω σε μια βάρκα που πλέει μέσα σ’ ένα ποτάμι, αλλά πεθαίνει από τη δίψα, γιατί δε διαθέτει ένα ποτήρι για να πιει νερό».
ΠΗΓΗ: Γιώργος Στάμκος, Ο Θαυμαστός Κόσμος του Τέσλα, 5η εκδοση
