Με κάθε νέο δίδαγμα αποκτάμε και νέο μέσο θεραπείας κατά των δεινών και του χρόνου, έχει πει ο Πλάτων. Η διαρκής εκπαίδευση, ή για την ακρίβεια η διαρκής εκγύμναση του μυαλού, είναι το μέσο για τη διατήρηση της καλής ψυχικής και σωματικής ακόμα υγείας.
Η εκπαίδευση δεν είναι μόνο προνόμιο – ή υποχρέωση κατά άλλους – των παιδιών και των ανηλίκων. Η εκπαίδευση έχει στενή σχέση με τη μάθηση. Η μάθηση είναι ένα σύνθετο εσωτερικό βιολογικό και πνευματικό φαινόμενο που έχει μελετηθεί από διάφορους κλάδους της επιστήμης όπως ψυχολογία, παιδαγωγική, φυσιολογία, ιατρική, βιολογία και άλλοι. Επηρεάζει, λοιπόν, σε πολλά επίπεδα τον άνθρωπο και τον οργανισμό του.
Κρατάει σε ακμαία κατάσταση το νευρικό και νευρολογικό του σύστημα, βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, την αντίληψη των φαινομένων και των εννοιών που συναντάμε γύρω μας, μας βοηθά στην ικανότητα να επεξεργαζόμαστε καλύτερα και επιλύουμε προβλήματα πάσης φύσεως που παρουσιάζονται στη ζωή μας. Είναι γνωστό πως νευρολόγοι συνιστούν στις μεγαλύτερες ηλικίες και σε άτομα που πάσχουν από ασθένειες που εκφυλίζουν τα νεύρα και τον εγκέφαλο, να ασκούνται καθημερινά με διάβασμα, σταυρόλεξα και ασκήσεις μνήμης.
Ενδεικτικές είναι διεθνείς επιστημονικές έρευνες οι οποίες αποφαίνονται ότι το διάβασμα βιβλίων αυξάνει τα νοητικά κύτταρα κι ότι η συστηματική επίλυση σταυρολέξων μειώνει κατά 47% την πιθανότητα άνοιας.
Φυσικά, είναι θα ήταν λάθος να ξεχάσουμε πόση χαρά και ικανοποίηση μας δίνει η μάθηση. Πόσο, για παράδειγμα, χαιρόμαστε όταν λύσαμε τελικά ένα σταυρόλεξο, όταν μάθαμε ένα καινούριο χόμπι ή τέχνη. Όπως συμβαίνει και στα παιδιά, οτιδήποτε προκαλεί τον εγκέφαλο και αυτός ανταπεξέρχεται προκαλεί χαρά και ακολούθως έκκριση αυτών των ορμονών που κρατούν σε καλή κατάσταση το ανοσοποιητικό, το σώμα και τελικά, την αυτοπεποίθηση μας.
Οι αμερικάνοι έχουν ένα σύντομο και περιεκτικό (όπως συνηθίζουν) ρητό «Use it, or lose it», δηλαδή
«Χρησιμοποίησε το, ή το χάνεις» εννοώντας το μυαλό. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να χρησιμοποιήσει κανείς το μυαλό του και, αντίθετα με τη σωματική άσκηση, η ηλικία δεν παίζει κανένα ρόλο στο πόσο εντατική θα είναι η άσκηση. Μπορείτε να ξεκινήσετε με απλές ασκήσεις, όπως:
Επίλυση σταυρολέξων, κουίζ και παιχνιδιών στο χαρτί. Δοκιμάστε να παίζετε και σε συνεργασία με άλλους. Το κάνει πιο ενδιαφέρον και προσφέρει χαρά και πρόκληση.
Διάβασμα. Από εφημερίδες μέχρι βιβλία, αλλά και ότι έντυπο πέφτει στα χέρια σας ακόμη κι αν σας φαίνεται δύσκολο (π.χ. επίσημα χαρτιά)
Χορός και κίνηση. Μάθετε το σώμα σας! Νέες κινήσεις και επίγνωση του σώματος αυξάνουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου όσο και ένα μαθηματικό πρόβλημα!
Πιο χρονοβόρες και μακροχρόνια πιο ευεργετικές πρακτικές είναι αυτές που αφορούν την δια βίου εκπαίδευση των ενηλίκων.
Τι θα λέγατε λοιπόν αν:
Ξεκινούσατε μια νέα ξένη γλώσσα; Τμήματα ενηλίκων υπάρχουν, και μαθήματα για εξάσκηση στο internet πολλά επίσης. Πόσο περήφανοι θα νιώσετε όταν πιάσετε κουβέντα στις διακοπές σας με έναν γάλλο, άγγλο, ιταλό ή κινέζο;!
Γραφόσασταν σε ένα πρόγραμμα δια βίου μάθησης ενός πανεπιστημίου; Δεν είναι ανάγκη να είναι δύσκολο ή να αποφέρει άμεσα επαγγελματικά οφέλη. Δεν ήταν αυτός ο στόχος του Πανεπιστημίου άλλωστε…
Παρακολουθούσατε ένα πρόγραμμα μαθημάτων στο Δήμο σας ανάπτυξης δεξιοτήτων; Πολλοί Δήμοι αλλά και ΜΚΟ ή εθελοντές προσφέρουν μαθήματα ραπτικής, ξυλογλυπτικής, φωτογραφίας, ζωγραφικής και ότι μπορεί να φανταστεί κανείς.
Το ζητούμενο είναι να συνεχίζεις να μαθαίνεις στον εαυτό σου νέα πράγματα, νέες κινήσεις, νέες έννοιες, νέους τρόπους να βλέπεις τον κόσμο. Ας μην είμαστε πια παθητικοί θεατές αυτού του κόσμου. Ας μάθουμε να ενεργούμε πάνω του.
«Γηράσκω αεί διδασκόμενος» είχε πει ο σοφότερος όλων Σωκράτης. Κάτι θα ήξερε καλύτερα.
Το Κλειδί της Σκέψης
