Που οφείλεται το λίπος στο συκώτι;
Επιστημονικά αποκαλείται μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (ΜΑΛΝΗ) η Non-alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD)
Το συκώτι είναι το κύριο όργανο αποτοξίνωσης του σώματος, παίζει επίσης κεντρικό ρόλο στην ομοιόσταση του μεταβολισμού και είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη σύνθεση, τον μεταβολισμό, την αποθήκευση και την ανακατανομή των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπιδίων.
Οι επεξεργασμένες τροφές που υπάρχουν γύρω μας σε αφθονία, οι τοξίνες και το περιβαλλοντικό στρες, η ταχεία αύξηση της παχυσαρκίας σε όλο τον κόσμο, σχετίζονται με την αύξηση του επιπολασμού της μη-αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος , γνωστή και ως λιπώδης διήθηση, καθιστώντας την, ως την πιο κοινή ασθένεια του ήπατος στις δυτικές κοινωνίες.
Λιπώδες ήπαρ: Συμπτώματα
Τα συμπτώματα από της μη-αλκοολικής λιπαρής ηπατικής νόσου δεν εμφανίζονται συνήθως στα αρχικά της στάδια. Ωστόσο, όταν η ασθένεια γίνεται πιο προηγμένη, μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα:
- Διογκωμένο ήπαρ
- Κόπωση
- Πόνος στην άνω δεξιά κοιλιά
Τα πιθανά συμπτώματα της μη-αλκοολικής στεατοηπατίτιδας και της κίρρωσης του ήπατος περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακή διόγκωση
- Διευρυμένα αιμοφόρα αγγεία ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος
- Μεγέθυνση στήθους στους άνδρες
- Διευρυμένη σπλήνα
- Κόκκινες παλάμες
- Κίτρινο δέρμα και μάτια (ίκτερος)
Μια υγιεινή διατροφή θεωρείται το «κλειδί» για την αντιμετώπιση της ΜΑΛΝΗ και για τον σκοπό αυτόν οι γιατροί παραδοσιακά συνιστούν μια δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.
Διατροφή στη μη αλκοολική λιπώδη διήθηση ήπατος
Η υιοθέτηση ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής μπορεί να συμβάλλει στη διαχείριση τόσο των συμπτωμάτων όσο και της ίδιας της νόσου. Πιο συγκεκριμένα:
- Υιοθετείστε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, ψάρια, άπαχο κρέας, και φτωχή σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά (κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας), απλά σάκχαρα και αλάτι που βρίσκονται σε προϊόντα fast-food και έτοιμης κατανάλωσης (π.χ. σφολιατοειδή, γλυκά, αναψυκτικά και ροφήματα με πρόσθετη ζάχαρη).
- Επιδιώξτε σταδιακή απώλεια βάρους της τάξης του 10% (από το αρχικό σας σωματικό βάρος) σε διάστημα 6 μηνών μέσω της υιοθέτησης μιας ολιγοθερμιδικής δίαιτας πλούσιας σε φυτικές ίνες και πολύ-ακόρεστα λιπαρά οξέα (έως 30 θερμίδες ανά kg σωματικού βάρους την ημέρα). Ωστόσο, θα πρέπει να δώσετε προσοχή στο ρυθμό απώλειας βάρους που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 0,5-1 kg την εβδομάδα, καθώς ρυθμός απώλειας >1,5 kg την εβδομάδα μπορεί να ενισχύσει την εξέλιξη της νόσου και την αύξηση της συγκέντρωσης λίπους στο ήπαρ.
- Η χρήση ελαιόλαδου και η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D (1000 IU/ημέρα), βιταμίνης Ε (400-800 IU/ημέρα) και ω-3 λιπαρών οξέων (1 g/ημέρα) φαίνονται αρκετά υποσχόμενες και ότι μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της εξέλιξης της νόσου.
- Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και τη λήψη βοτάνων που μπορεί να επιδεινώσουν τη λειτουργία του ήπατος (ιδιαίτερα όσον αφορά στη λήψη των θεραπευτικών βοτάνων, συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν τα καταναλώσετε).
- Αντιμετωπίστε τα συννοδά νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπερλιπιδαιμίες και το μεταβολικό σύνδρομο.
Ο ρόλος της άσκησης;
Η άσκηση, επίσης, έχει ευεργετικές επιδράσεις στο «φρενάρισμα» της εξέλιξης της μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης του ήπατος. Επιλέξτε να κάνετε αερόβια άσκηση (π.χ. περπάτημα) 30 λεπτών σε καθημερινή βάση (ή περπατήστε > 5 km 3 φορές την εβδομάδα).
Τι πρέπει να προσέξετε προκειμένου να προστατεύσετε το συκώτι σας.
1. Αλκοόλ
Το αλκοόλ απορροφάται γρήγορα από το σώμα και υπόκειται σε επεξεργασία στο συκώτι. Τα άτομα που καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο κίρρωσης.
2. Τριγλυκερίδια
Εάν έχετε υψηλά τριγλυκερίδια σημαίνει ότι συσσωρεύετε μεγάλες ποσότητες λίπους στο συκώτι. Το αποτέλεσμα είναι οι μόνιμες βλάβες που οδηγούν στον καρκίνο του ήπατος ή την ηπατική ανεπάρκεια.
3. Τατουάζ
Η ηπατίτιδα Β και Γ είναι λοιμώδεις ασθένειες που μεταδίδεται με το αίμα και κυρίως με τις βελόνες. Έχουν καταγραφεί αρκετά περιστατικά ανειδίκευτων ατόμων που χρησιμοποιούν τις ίδιες βελόνες σε διαφορετικά άτομα για να κάνουν ερασιτεχνικά τατουάζ.
4. Σεξ
Η ηπατίτιδα Β μπορεί επίσης να μεταδοθεί με τα σωματικά υγρά. Η λοίμωξη εξαπλώνεται όπως ο ιός HIV, όμως η ηπατίτιδα Β είναι 100 φορές πιο μεταδοτική. Η ηπατίτιδα Β μπορεί να μην παρουσιάζει συμπτώματα κι έτσι ορισμένα άτομα δε γνωρίζουν ότι την έχουν.
5. Χημικά και τοξίνες
Οι αφλατοξίνες και το βινυλοχλωρίδιο είναι μερικές μόνο από τις επικίνδυνες ουσίες που βλάπτουν το συκώτι. Οι αφλατοξίνες είναι καρκινογόνες και προέρχονται από μύκητες που μολύνουν τα φιστίκια, το σιτάρι, τη σόγια, το καλαμπόκι και το ρύζι. Η αποθήκευση σε ζεστό και υγρό μέρος μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη του μύκητα. Το βινυλοχλωρίδιο αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου στο συκώτι, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Χρησιμοποιείται σε ορισμένα πλαστικά.
6. Παχυσαρκία
Η ίνωση και η κίρρωση συνδέονται άμεσα με την παχυσαρκία, λόγω της συσσώρευσης λίπους στο συκώτι.
7. Διαβήτης
Μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 αντιμετωπίζουν διπλάσιο ή και τριπλάσιο κίνδυνο προβλημάτων στο συκώτι, ασχέτως άλλων παραγόντων κινδύνου.
8. Σίδηρος
Το συκώτι είναι το βασικότερο όργανο αποθήκευσης του σιδήρου. Οι υπερβολικές ποσότητες σιδήρου στο σώμα οδηγούν σε μια πάθηση που ονομάζεται αιμοχρωμάτωση.
